Cyfres Seminarau Ymchwil FAST Gwyddoniaeth a Chelf +

Ym mis Ebrill, cynhaliwyd y gyntaf o’r Seminarau Ymchwil yn y Gyfres ar gyfer y flwyddyn academaidd hon. Roedd hon yn sesiwn drawsddisgyblaethol yn cwmpasu Gwyddoniaeth a Chelf +, gyda thri siaradwr yn trafod amrywiaeth o bynciau a Dr Amiya Chaudhry yn cadeirio’r digwyddiad. 

Cyflwynodd Shivani Sanger, ymchwilydd ôl-raddedig mewn anthropoleg fforensig, y sawl a oedd yn bresennol i'r pwnc Gwerthuso dilysrwydd meddalwedd FORDISC yn y boblogaeth Groegaidd-Cypraidd a thechnegau ar gyfer ailgysylltu rhwng y craniwm gwaelodol a’r fertebra gyddfol cyntaf. Rhoddodd Shivani drosolwg o Anthropoleg Fforensig (dadansoddi gweddillion dynol at ddibenion meddygol a chyfreithiol) ac Anthropoleg Fforensig Ddyngarol (trychinebau naturiol neu achosion pobl ar goll), gan fanylu ar sut mae gweddillion cydgymysgiedig yn cael eu hadnabod e.e.  gweddillion dynol dynol vs gweddillion nad ydynt yn ddynol, oedolion vs is-oedolion a biolegol gwrywaidd vs biolegol fenywaidd.

Dygwyd sylw at effeithiau Rhyfel Cyprus yn 1974 a thrafodwyd ymdrechion Pwyllgor Cyprus ar Bersonau Coll (CMP), sy'n ymroddedig i adfer, nodi a dychwelyd unigolion coll adref i’w gwledydd eu hunain. Rhoes Shivani rai manylion allweddol ynghylch meddalwedd FORDISC, a ddefnyddir i bennu tebygolrwydd ystadegol o ran rhyw, oedran, llinach a statws gweddillion, yn seiliedig ar y 13 sampl o’r boblogaeth gyfredol sydd yn y gronfa ddata. 

Nod ymchwil Shivani yw datblygu dull ar gyfer ail-gysylltu'r fertebra gyddfol cyntaf (C1), gan gynnwys rhan waelodol y craniwm mewn poblogaeth ysgerbydol Groegaidd-Cypraidd gyfoes sy'n dyddio o 1976-2003 trwy ddadansoddi amcangyfrif o ryw a hynafiaeth ystadegol ar graniau oedolion gan ddefnyddio FORDISC. Bydd modelau ystadegol ar gyfer ail-gysylltu rhan waelodol y craniwm a'r C1 ar gyfer dynion a menywod sy'n oedolion mewn gweddillion sydd wedi'u cymysgu gyda’i gilydd yn cael eu datblygu a'u profi. 

Darparwyd trosolwg o'r dull methodolegol gan gynnwys mesuriadau o’r craniwm, offer a meddalwedd allweddol.

Ffig. 1 Golygfa flaen o fesuriadau creuanol (Langley et al., 2016)

Ffig. 2 Mesuriadau gwaelodol y craniwm (Langley et al., 2016)

Nod Shivani yw darparu data metrig y gall anthropolegwyr fforensig ei ddefnyddio mewn achosion o bobl sydd ar goll, trychinebau ar raddfa fawr ac achosion o gamdriniaeth yn groes i hawliau dynol, gan ychwanegu at y boblogaeth ar FORDISC gobeithio. Rydym yn edrych ymlaen at weld cynnydd yr ymchwil hwn. 

Y nesaf i gyflwyno oedd myfyriwr BSc Biocemeg, Veronica Bianco yn siarad am Ymchwilio i ddeinameg twf microbaidd ac amrywiaeth yng nghamau bragu Kombucha. Cyflwynwyd hanes Kombucha, te traddodiadol wedi’i eplesu, ochr yn ochr â'r broses grefftio / eplesu. Er bod y broses eplesu yn weddol syml, nodwyd bod y broses yn dibynnu ar gynnal yr amodau gorau posibl i atal heintiad a sicrhau'r cydbwysedd a ddymunir rhwng blas a bioweithgaredd. 

Canolbwyntiodd ymchwil Veronica ar ddeall sut mae cymunedau microbaidd yn dylanwadu ar broses bragu Kombucha, mewn dau gam. 

Mae eplesiad Kombucha yn cael ei yrru gan berthynas symbiotig rhwng BURUM a BACTERIA. Mae SCOBY (Meithrin Bacteria a Burum yn Symbiotig) yn golygu proses o feithrin microbaidd symbiotig i gychwyn eplesiad i bwrpas coginio. Dyluniwyd astudiaethau Veronica i archwilio sut mae rhyngweithiadau microbaidd yn effeithio ar ddatblygiad SCOBY ac ansawdd cyffredinol Kombucha. 

Rhannodd Veronica y gall heintiad neu anghydbwysedd yn y gymuned ficrobaidd effeithio'n andwyol ar flas, ymddangosiad a diogelwch y ddiod. Cam cyntaf yr ymchwil oedd archwilio eplesiad Kombucha ar draws pedwar o sypiau gwahanol. Yna cafodd y broses eplesu ei olrhain a chafodd y samplau a gymerwyd eu rhewi ar wahanol gamau gan ddefnyddio Nitrogen Hylifol fel y gellid eu cadw a'u dadansoddi yn ddiweddarach. Effeithiwyd ar yr ymchwil gan rai materion yn ymwneud â chyfyngiadau amser ond gwelwyd heintio cyson yn sbectra màs yr holl sypiau a redwyd â nwyon Nitrogen a Heliwm.

Fig.3 Siwgr yn barod i'w gymysgu â the

Roedd ail gam yr ymchwil yn canolbwyntio ar yr ensemble microbaidd amrywiol o fewn eplesiad Kombucha i archwilio eu heffaith bosibl ar ddatblygiad SCOBY a phriodoleddau synhwyraidd y ddiod. I'r perwyl hwn, defnyddiwyd proses drylwyr o feithrin ac is-feithrin pedwar o sypiau microbaidd gwahanol, pob un wedi'i ddewis i archwilio sut y gallai gwahanol fathau o furum a bacteria wella buddion iechyd y ddiod. Yn benodol, nod trin y mathau hyn oedd deall pa gyfuniadau microbaidd a allai fod yn fwyaf buddiol ar gyfer mynd i'r afael â materion iechyd penodol, megis problemau gastroberfeddol. Roedd hyn yn cynnwys cyflwyno bacteria a burumau penodol i'r te, arsylwi ar eu hymddygiad a'u rhyngweithiadau, ac asesu eu gallu i gynhyrchu asidau buddiol a chyfansoddion eraill mewn symbiosis.

Fel rhan o'r broses sterileiddio (awtoclafio y te wedi’i felysu ar 121 ° C) digwyddodd adwaith Maillard anfwriadol, mae'r adwaith hwn yn gyfrifol am flas nodweddiadol ac arogl bwyd wedi’i frownio.

Roedd tyfu SCOBY o'r dechrau yn cyflwyno cyfres o heriau, yn enwedig wrth gynnal yr amgylchedd gorau posibl ar gyfer twf microbaidd ac osgoi heintiad, gan danlinellu’r cydbwysedd cain sydd ei angen wrth dyfu SCOBY. 

ffig. 4 Straen bacteria a ddefnyddir ar gyfer creu SCOBY

Mae'r ymchwil hon yn gosod y sylfaen ar gyfer astudiaethau yn y dyfodol gyda'r nod o fireinio arferion eplesu ac archwilio effaith adwaith Maillard ar briodoleddau synhwyraidd a microbaidd Kombucha.

Yn cau’r gweithgareddau oedd Dr Paul Jones, Uwch Ddarlithydd mewn Celf Gain, yn sôn am DATAMOSH a'r 'Celfyddydau a Thechnoleg'. 

Mae DATAMOSH yn brosiect cydweithredol sy'n cael ei redeg gan Paul a Guy Mayman, Darlithydd mewn Celf Gain a'r Celfyddydau Cymhwysol ac mae'n "archwiliad artistig o'r maes archifol, gan symud rhwng cyflwyniad a naratif."

Dechreuodd y prosiect pan ddaeth Paul a Guy o hyd i gannoedd o dapiau casét a sleidiau addysgol mewn sgip y tu allan i goleg, eitemau a oedd wedi cael eu taflu oherwydd y dechnoleg sy’n datblygu mor gyflym. Roedd yr eitemau hyn yn cael eu hystyried yn gipluniau pwysig o hanes a oedd unwaith â’r grym i rannu gwybodaeth. Roedd Paul a Guy yn awyddus i "Ailanimeiddio" y dechnoleg ddarfodedig hon ac roeddent yn ddigon ffodus i ddod o hyd i hen daflunydd yn yr Ysgol Gelf a oedd yn gallu chwarae’r caséts a'r sleidiau, gan ddod â lleisiau awdurdodaidd addysg o’r gorffennol a'r delweddau newidiol o ansawdd amrywiol yn y sleidiau, yn ôl yn fyw. Roedd y darnau hyn o dechnoleg ar flaen y gad ar un adeg ac mae'r addewidion a wnaed ledled y byd o bosibiliadau yr oeddent yn dal yr allwedd iddynt, yn rhan o’r atyniad i DATAMOSH. Cafodd Datamosh ei eni! Edrych ar wrthrychau ac endidau a'u nodweddion arsylwadol a'r hyn y maent yn eu golygu i gymdeithas.

Chwaraeodd Paul fideo o brofiad/arddangosfa DATAMOSH, gyda Guto yn defnyddio ei gefndir cerflunio a Paul yn defnyddio ei gefndir celf perfformio i droi sleidiau, tapiau a llyfrau yn rhywbeth hylifol, dirgel ac aruchel o fewn gofod lle gall gwylwyr fod yn gyfranogwyr. 

Gan ddefnyddio gwahanol fathau o dechnoleg o fewn y perfformiadau, gwahoddir myfyrwyr i gymryd rhan ac mae dolen wedi'i hystumio'n ddigidol o ddelweddau wedi'i gosod i gefndir o gerddoriaeth sy'n rhoi nod i ddiwylliant ‘rave’ y 90au. Mae'r perfformiadau hyn yn aml yn dod yn bethau eraill, fel fideos, gwaith sain neu LPs. 

Nododd Paul fod amser yn agwedd bwysig ar DATAMOSH, gyda'r gred nad yw amser yn llinol, mae'n cael ei blethu mewn gwirionedd. Mae AI cynhyrchiol hefyd yn elfen ddiddorol o DATAMOSH, gan ychwanegu delweddau rhithbair at y profiad. 

Mae'n dangos bod yr hen ddywediad 'sothach un person yn drysor i rywun arall' yn sicr yn wir yn yr achos hwn! 

Diolch i'r holl siaradwyr drwy gydol y gyfres eleni ac edrychwn ymlaen at ddychwelyd y flwyddyn academaidd nesaf.