Seminar Ymchwil FACE

Ymchwilio i Gerddoriaeth a Threftadaeth 

Roedd Seminar Ymchwil FACE ddiweddaraf yn cynnwys cyflwyniadau difyr gan Sahan Perera a Gareth Carr, gyda Gareth hefyd yn cadeirio’r sesiwn. Roedd y trafodaethau’n amrywio o esblygiad tôn emosiynol geiriau cerddoriaeth i arwyddocâd hanesyddol adeiladu tai Cymreig yn Lerpwl, gan gynnig cyfuniad cyfareddol o ddadansoddiad digidol modern a threftadaeth bensaernïol.  

Teimlad Geiriau: Drych o Dueddiadau Diwylliannol 

Mae ymchwil Sahan Perera yn ymchwilio i deimlad geiriau caneuon poblogaidd y Siartiau dros y tri degawd diwethaf, gan ddadansoddi sut mae geiriau caneuon yn adlewyrchu newidiadau diwylliannol ac emosiynol ehangach. Yn draddodiadol, mae ymchwil yn y maes hwn wedi canolbwyntio ar systemau argymell cerddoriaeth, ffafriaeth y gynulleidfa a’r caneuon y rhagwelir y byddant yn boblogaidd. Serch hynny, oherwydd cymhlethdod y meysydd hyn, symudodd astudiaeth Sahan tuag at deimlad geiriau a thueddiadau cynnwys amlwg. 

Gan ddefnyddio technegau Spotify, defnyddiodd yr astudiaeth ddadansoddiad o deimlad (dosbarthu geiriau fel cadarnhaol neu negyddol), canfod rhegfeydd ac echdynnu nodwedd sain i weld a dehongli newidiadau mewn cynnwys geiriau dros amser. Roedd y canlyniadau’n dangos: 

• Cynnydd mewn negyddiaeth mewn geiriau caneuon, ynghyd â chynnydd mewn adrodd straeon mewn ffordd niwtral, yn seiliedig ar ffeithiau. 

• Cydberthynas gref rhwng cynnwys cignoeth ac arwain ar lwyfannau ffrydio. 

• Roedd caneuon gyda lefelau egni uwch yn dueddol o fod â theimlad mwy negyddol. 

• Llai o deimladau personol mewn geiriau, gan awgrymu symud tuag at naratif mwy niwtral neu ffeithiol. 

Mae’r mewnwelediadau hyn yn dangos sut mae cerddoriaeth fodern yn gynyddol yn adlewyrchu themâu mwy ffeithiol a thywyll, efallai gan adlewyrchu dynameg gymdeithasol a diwylliannol ehangach, yn ogystal ag adlewyrchu’r newid yn y ffordd yr ydym yn cael cerddoriaeth.  

Adeiladu Tai Cymreig yn Lerpwl: Dyfodol ei Orffennol 

Aeth Gareth Carr â’r gynulleidfa ar daith i dreftadaeth hanesyddol a phensaernïol adeiladu tai Cymreig yn Lerpwl, gan ganolbwyntio ar y ffordd y mae ei orffennol yn parhau i lywio bywyd dinesig y ddinas. 

Un prif astudiaeth achos oedd y Welsh Streets, enghraifft o ddyfodol cynllunio dinesig cynaliadwy a ffafriol.  Yn oes Fictoria, prynodd yr entrepreneur Roberts 200 acer yn Lerpwl a chomisiynodd y pensaer Richard Owens i adeiladu 4,000 o gartrefi. Roedd y tai hyn, a oedd yn adnabyddus am eu hamodau byw’n iach, ymhlith y cyntaf o’u math yn y byd, a gwnaethant wella safonau byw’r dosbarth gweithiol yn sylweddol. 

Serch hynny, arweiniodd rhyfel a dirywiad dinesig at ddirywiad yr eiddo hyn, gan arwain y ffordd at flociau tŵr uchel yn Lerpwl. Er gwaethaf eu trawsnewidiad, mae’r strydoedd hyn yn parhau yn gyfrannwr sylweddol i Gymreictod Lerpwl. Arweiniodd trafodaethau am eu cadw at ymholiad cyhoeddus yn 2013, a bu Gareth yn rhan o’r broses. Yn nodedig, mae’r ardal wedi ennill arwyddocâd diwylliannol fel lleoliad ffilmio ar gyfer Peaky Blinders. 

Mae’r Seminarau Ymchwil FACE yn rhoi llwyfan i drafodaethau arloesol sy’n ysgogi’r meddwl, gan annog deialog ar draws disgyblaethau a thaflu goleuni ar y ffyrdd y gall ymchwil lywio’r presennol a'r dyfodol.