Mae darlithydd y Gwyddorau Biofeddygol yn amlygu pwysigrwydd modelau rôl benywaidd mewn pynciau STEM
Dyddiad: Dydd Gwener, Awst 29, 2025
Mae darlithydd yn y Gwyddorau Biofeddygol, a orchfygodd heriau addysgol yn ei harddegau, wedi sôn am bwysigrwydd modelau rôl benywaidd yn y pynciau STEM a sut mae’n gobeithio ysbrydoli cenhedlaeth newydd o wyddonwyr benywaidd.
Dywedodd athrawes wrth Dr. Paige Tynan, Uwch Ddarlithydd ym Mhrifysgol Wrecsam, na fyddai byth yn pasio ei harholiadau gwyddoniaeth.
Gan herio'r rhagfynegiad hwn, nid yn unig y rhagorodd yn academaidd gan fynd ymlaen i ennill gradd dosbarth cyntaf mewn Gwyddoniaeth Fforensig ym Mhrifysgol Wrecsam – yn ystod y 12 mis diwethaf, mae hi hefyd wedi ennill ei PhD mewn Taphonomeg Fforensig.
Fodd bynnag, nid oedd profiad prifysgol Dr Tynan bob amser yn hawdd gan ei bod yn cael trafferth ymgartrefu i ddechrau ond ar ôl derbyn diagnosis dyslecsia, dechreuodd popeth ddisgyn i’w le iddi.
Yn dilyn ei diagnosis, derbyniodd gefnogaeth well gan ddarlithwyr a thîm Cynhwysiant y Brifysgol a gwelodd ei graddau yn dechrau gwella, gan baratoi'r ffordd iddi ragori'n academaidd.
Heddiw mae’n arwain ar fodiwlau newydd ac arloesol y mae hi wedi’u datblygu, megis Taphonomeg ac Ecoleg Fforensig, ac ar hyn o bryd mae yn y broses o sefydlu rhaglen MSc mewn Gwyddoniaeth Fforensig.
Meddai Tynan: “Yn sicr nid oedd fy nhaith i gyrraedd lle rydw i heddiw yn syth ymlaen ond a dweud y gwir, rwy’n falch o’r heriau rydw i wedi’u goresgyn a’r hyn rydw i wedi mynd ymlaen i’w gyflawni.
“O gael gwybod yn yr ysgol uwchradd na fyddwn byth yn pasio fy arholiadau gwyddoniaeth i fod yn Uwch Ddarlithydd mewn Biowyddorau mewn prifysgol, ar ôl ennill gradd dosbarth cyntaf ac ennill fy PhD y llynedd, yn ogystal â chyhoeddi nifer o erthyglau mewn cyfnodolion Springer Nature, sy'n teimlo'n wych.
“Wrth siarad yn bersonol, nid oedd gennyf unrhyw fodelau rôl benywaidd yn ymwneud â fy maes y gallwn edrych i fyny atynt pan oeddwn yn ifanc iawn. Fodd bynnag, pan ddechreuais fy ngradd israddedig, roeddwn i wir yn edmygu fy narlithydd a nawr fy nghydweithiwr, Amy Rattenbury. Dysgodd hi gymaint i mi ac rwy'n falch o weithio ochr yn ochr â hi.
“Rwy’n credu’n wirioneddol fod cynrychioli a hyrwyddo menywod yn hynod bwysig yn y pynciau Gwyddoniaeth, Technoleg, Peirianneg a Mathemateg (STEM), sydd fel arfer yn cael eu dominyddu gan ddynion – ac fel rhywun nad yw wedi cael y llwybr hawsaf i gyrraedd lle rydw i heddiw, Rwy'n wirioneddol obeithio y gallaf annog darpar wyddonwyr benywaidd y gallant fod yn rhan o arwain y newid a chwalu'r stereoteipiau.
“Mae gan y rhai ohonom sy’n gweithio yn y maes gyfrifoldeb a chyfle i hyrwyddo gyrfaoedd STEM i’r genhedlaeth nesaf, o ba bynnag ryw neu gefndir, i ddangos iddynt pa mor gyffrous a chyfnewidiol y gall gweithio yn ein sectorau fod.”
- Mae amser o hyd i wneud cais am dderbyniad Medi 2025 o’r radd Gwyddorau Biofeddygol neu Fforensig ym Mhrifysgol Wrecsam, ac mae mwy o wybodaeth ar gael yma.
Capsiwn llun: Yn y llun mae Dr. Paige Tynan, Uwch Ddarlithydd ym Mhrifysgol Wrecsam gyda’i rhieni Nigel a Maria Tynan ar ddiwrnod ei graddio PhD.