Aros am ddadwenwyno cleifion mewnol: Dadansoddiad ansoddol o brofiadau cleifion
Mae papur newydd gan yr Athro Wulf Livingston a chydweithwyr o Goleg y Brenin Llundain a Figure 8 Consultancy a gyhoeddwyd ym mis Ionawr 2024 yn archwilio profiadau cleifion o aros am ddadwenwyno cleifion mewnol.
Cefndir
Mae dadwenwyno, sy’n ceisio cael gwared ar docsinau a rheoli’r broses o roi’r gorau i sylweddau, yn hanfodol i’r rheini sy’n dibynnu ar sylweddau, ond nid yw’n gallu mynd i’r afael â materion seicolegol cymhleth ar ei ben ei hun. Gall diffyg dadwenwyno cleifion mewnol arwain at restrau aros a bod yn rhwystr. Yn 2021, cynyddodd Llywodraeth y DU y capasiti ar gyfer gwasanaethau dadwenwyno yn Lloegr. Yn 2002, comisiynwyd gwerthusiad ganddynt ar effaith y cyllid newydd hwn.
Dull
Cynhaliodd tîm amrywiol o ymchwilwyr ansoddol, sy’n gyfarwydd â gwasanaethau triniaeth Alcohol a Chyffuriau Eraill (AOD), yr astudiaeth a ddechreuodd ym mis Mawrth 2022. Roedd y dyluniad cyffredinol yn un hydredol ac yn cynnwys cyfweliadau cyn ac ar ôl dadwenwyno.
Er mwyn sicrhau cysondeb, mynychodd aelodau’r tîm sesiynau briffio am broses gyfweld a dadansoddi gyffredin. Roedd cyfweliadau lled-strwythuredig yn dilyn canllaw pwnc, a oedd yn ymdrin â chefndiroedd, defnydd o sylweddau, profiadau aros, a disgwyliadau cyfranogwyr. Cafodd recordiadau sain eu trawsgrifio a’u dadansoddi gan ddefnyddio meddalwedd MAXQDA.
Mae’r papur hwn yn adlewyrchu’r dadansoddiad o’r cyfweliadau cychwynnol cyn dadwenwyno. Cafodd dadansoddiadau eu hysbysu gan feddylfryd materol newydd, gan drin ‘aros’ fel arfer cymhleth a ddylanwadwyd gan ffactorau perthynol a dibynnol.
Cyfranogwyr
Cafodd tri deg dau o unigolion o ddeg consortiwm ledled Lloegr eu cyfweld, yn cynnwys 20 o ddynion a 12 o fenywod 25-67 oed. Roedd yr holl gyfranogwyr yn wyn ac wedi cael cynnig eu dadwenwyno fel cleifion mewnol yn ddiweddar, roeddent yn aros i gael eu derbyn, ac roedd ganddynt drefniadau byw amrywiol. Dywedodd y mwyafrif bod ganddynt broblemau iechyd corfforol (29) a meddyliol (30) ar hyn o bryd, ac nid oedd unrhyw un yn cael ei gyflogi ar hyn o bryd. Roedd y rhan fwyaf yn aros am ddadwenwyno alcohol (23), tra oedd eraill yn aros i gael eu dadwenwyno am opioidau (8) neu getamin (1).
Canfyddiadau
Cafodd y profiad aros ei siapio gan bum prif ddimensiwn: hyd, cefnogaeth, gwybodaeth, paratoadau ac emosiynau. O ran hyd, roedd cyfranogwyr yn gwerthfawrogi’r broses amlochrog a arweiniodd at ddadwenwyno ond roedd eu canfyddiadau o hyd aros yn amrywio, roedd rhai’n teimlo ei bod yn fyr, tra bod eraill yn teimlo ei fod yn hir. Priodolwyd oedi i ffactorau unigol, materion yn ymwneud â gwasanaeth, ac, ar adegau, yr angen am fwy o ymrwymiad i sobrwydd. Roedd cefnogaeth gan weithwyr AOD yn chwarae rhan hollbwysig, gyda chanfyddiadau cymysg o’u heffeithiolrwydd. Cafodd presenoldeb grŵp yn ystod y cyfnod aros effeithiau amrywiol, gan gynnig cefnogaeth a heriau. Roedd gwybodaeth am y broses ddadwenwyno, cludiant a threfn ddyddiol yn lleddfu straen i gyfranogwyr. Roedd y paratoadau’n cynnwys lleihau’r defnydd o sylweddau, pacio a chynllunio ar gyfer bywyd ar ôl dadwenwyno. Roedd emosiynau’n amrywio o optimistiaeth i orbryder, gyda theimladau cymhleth a chyfnewidiol drwy gydol y cyfnod aros.
Trafodaeth
Roedd yr astudiaeth hon yn archwilio profiadau cleifion o aros am ddadwenwyno AOD i gleifion mewnol er mwyn nodi gwelliannau posibl i bolisïau ac arferion lefel gwasanaeth. Nododd yr astudiaeth bum prif agwedd ar y profiad aros. Roedd y dimensiynau hyn yn gweithredu drwy wahanol rymoedd cymdeithasol, materol ac affeithiol, gan siapio profiad aros unigolion. Roedd y profiad aros yn amrywiol, gyda’r cyfranogwyr yn mynegi teimladau amrywiol am hyd ac effeithiolrwydd y grwpiau cefnogi, yr angen am wybodaeth, a’r paratoadau ar gyfer dadwenwyno. Tynnodd yr astudiaeth sylw at natur barhaus aros o ran dadwenwyno cleifion mewnol yn Lloegr, gyda’r cyflymder mynediad yn cael ei ddylanwadu gan ffactorau y tu hwnt i argaeledd adnoddau. Roedd y canfyddiadau’n awgrymu strategaethau i wella’r profiad aros, gan gynnwys cynnwys cleifion mewn gweithgareddau cyn-triniaeth, darparu gwybodaeth mewn fformatau hygyrch, cynnig teithiau rhithiol o wasanaethau dadwenwyno, sesiynau cyswllt rheolaidd drwy negeseuon testun neu alwadau, a hyrwyddo tryloywder wrth egluro oedi. Roedd yr astudiaeth yn cynnig gwelliannau posibl i brofiadau aros, gan ystyried agweddau seicolegol a chynnig strategaethau ymarferol i liniaru’r heriau sy’n gysylltiedig ag aros am ddadwenwyno.
Argymhellion:
- Ffocws ar Gapasiti: Mae’r argymhellion yn canolbwyntio’n bennaf ar newidiadau o fewn y capasiti presennol yn hytrach nag eiriol dros fwy o wasanaethau dadwenwyno cleifion mewnol.
- Gweithredu Arferol: Efallai bod rhai awgrymiadau am welliannau ar waith yn barod ond nid ydynt yn arferol eto, ac efallai na fydd yr astudiaeth yn cofnodi newidiadau parhaus.
- Cyfyngiadau Strwythurol: Mae rhai cynigion yn dibynnu ar ffactorau strwythurol na ellir eu haddasu’n hawdd ar lefel gwasanaeth, fel newidiadau yng ngallu cleifion i ddeall gwybodaeth ac ymgysylltu â chyfryngau electronig.
- Eglurhad o Gyfrifoldeb: Nid yw’r astudiaeth yn amlinellu pa strategaethau ddylai gael eu harwain gan wasanaethau cymunedol yn erbyn gwasanaethau dadwenwyno cleifion mewnol, sy’n golygu bod angen eglurder ynghylch cyfrifoldebau a chamau gweithredu ymysg gweithwyr proffesiynol.
- Safbwynt y Claf: Mae'r ymchwil yn canolbwyntio ar safbwynt y claf yn unig, a gall diffyg data ar safbwyntiau proffesiynol gyfyngu ar ddealltwriaeth o gyfrifoldebau wedi'u diffinio'n glir yn y broses aros.
Mae aros am ddadwenwyno AOD i gleifion mewnol yn brofiad cymhleth. Er nad yw pob agwedd ar aros yn negyddol, mae angen gwelliannau i fynd i'r afael â'i ddiffyg grym symbolaidd, lleihau ansicrwydd, dangos tegwch, a lleddfu unigedd. Gall y profiad aros waethygu stigma a theimladau o gefnogaeth anhaeddiannol, yn enwedig i unigolion sydd eisoes yn wynebu rhwystrau o ran cael gafael ar driniaeth. Mae gwella’r cyfnod aros yn hanfodol i wella’r daith gyffredinol i bobl sy’n ceisio gwasanaethau dadwenwyno yn Lloegr.
