Y prosiect Gwreiddio Ymchwil ac Ymholi mewn Ysgolion (EREiS)
Prifysgolion Cymru yn dysgu gan ysgolion ac yn ennill Gwobr Fawreddog
Ysgrifennwyd gan Lywodraeth Cymru, ac atgynhyrchwyd gyda chaniatâd caredig.
Ym mis Medi 2024, enillodd tair partneriaeth prifysgol yng Nghymru y wobr am y cyflwyniad gorau mewn Cynhadledd ryngwladol a gynhaliwyd gan Gymdeithas Ymchwil Addysgol Prydain a Chymdeithas Ymchwil Addysgol y Byd ym Mhrifysgol Manceinion. Cyflwynwyd canfyddiadau o brosiect arloesol a ariannwyd gan Lywodraeth Cymru yr oeddent yn rhan ohono i helpu ysgolion i ddatblygu diwylliant ymchwil ac ymholi.
Mae'r prosiect gwreiddio ymchwil ac ymholi mewn ysgolion (EREiS) wedi'i gynllunio i fynd i'r afael ag amcan allweddol y Strategaeth Genedlaethol ar gyfer Ymchwil ac Ymholi Addysgol (NSERE) i gefnogi athrawon i ymgysylltu ag ymchwil a chynnal ymholiadau proffesiynol. Mae Llywodraeth Cymru wedi ymrwymo i feithrin ymchwil ac ymholiad mewn ysgolion, fel y gall dysgwyr gael y profiad gorau posibl.
Dros y tair blynedd diwethaf, mae Llywodraeth Cymru wedi ariannu tair partneriaeth prifysgol i weithio gyda grwpiau o ysgolion ledled Cymru i:
- helpu ysgolion i ddefnyddio ymchwil a thystiolaeth i wella profiad eu dysgwyr
- cefnogi athrawon unigol i gynnal eu gwaith ymholi eu hunain, lle maent yn nodi mater y maent am ei archwilio ymhellach; a
- darparu cyfleoedd lle gall yr ysgolion ddysgu gyda'i gilydd, gan rannu heriau ac arfer da.
Wrth i'r ysgolion dan sylw ddysgu llawer trwy weithio gyda'i gilydd a chyda'r prifysgolion, mae ymchwilwyr y brifysgol wedi cael cryn ddealltwriaeth o weithio'n agos gyda gwahanol fathau o ysgolion. Roedd hyn yn cynnwys gwerthusiad o nodweddion ar draws y system sy'n helpu ysgolion i wneud defnydd effeithiol o ymchwil ac ymholiad. Yng nghynhadledd mis Medi, cydnabuwyd gwaith y grŵp fel y symposiwm gorau yn y categori Ymchwil Addysg a Llunio Polisi Addysgol .
Yn ystod y flwyddyn academaidd bresennol, bydd y tair partneriaeth prifysgol yn dod â'u dysgu ynghyd i ddatblygu adnodd i gefnogi ysgolion i wreiddio ymchwil ac ymholiad. Bydd yr adnodd hwn yn cael ei dreialu i ddechrau gydag ysgolion prosiect presennol ac yna bydd ar gael i bob ysgol yng Nghymru.
Content Accordions
- 2021-2024
Dechreuodd y prosiect Gwreiddio Ymchwil ac Ymholi mewn Ysgolion (EREiS) a ariennir gan Lywodraeth Cymru yn 2021 ac ar hyn o bryd mae yn ei drydedd flwyddyn. Mae'r prosiect yn cynnwys cydweithio rhwng ysgolion, consortia rhanbarthol a sefydliadau addysg uwch i werthuso sut i hyrwyddo'r defnydd o ymchwil ac ymholi mewn ysgolion. Mae'r prosiect yn cynnwys tri grŵp rhanbarthol o Ogledd, Canolbarth a Gorllewin a De Cymru. Mae Sue Horder, Lisa Formby a Tomos Gwydion ap Sion yn aelodau o grŵp rhanbarthol Gogledd Cymru.
Yng ngham un, dewisodd y tri grŵp Addysg Uwch bum prif thema yn ymwneud â defnyddio ymchwil ac ymholi mewn ysgolion; amser a lle, telerau a disgwyliadau, rhwydweithiau, arweinyddiaeth a gallu, dysgu proffesiynol a chyflwyno tystiolaeth a damcaniaeth.
Yng ngham dau, parhaodd grŵp rhanbarthol Gogledd Cymru, sy'n cynnwys Prifysgol Bangor, Prifysgol Wrecsam a GwE, i weithio mewn partneriaeth a chanolbwyntio ar drafodaethau gydag arweinwyr ysgolion i archwilio'r pum thema hyn a nodwyd, ond yng nghyd-destun y fframwaith Defnydd Ansawdd o Dystiolaeth Ymchwil (QURE) (Rickinson et al., 2023).
Yn ystod y trydydd cam, canolbwyntiodd grŵp rhanbarthol gogledd Cymru ar werthuso’r darganfyddiadau ymhellach mewn dwy ran, gan ystyried y dirwedd ymchwil ehangach o ran paratoi tystiolaeth ac ymholiadau’n effeithiol mewn sefydliadau ysgol. Cynhaliwyd dadansoddiad manylach ar yr elfennau o ddefnydd o ymchwil mewn ysgolion ar lefel system drwy gyfweliadau gyda gweithwyr proffesiynol ar draws tair haen o'r system addysg. Yn ogystal, cyflwynodd y grŵp sesiynau gwybodaeth i gasgliad o ysgolion ar adolygiadau tystiolaeth, modelau rhesymeg a defnyddio dulliau economeg addysg i wella darpariaeth ysgolion a chynllunio gwelliant. Darparwyd argymhellion o'r prosiect gan ddefnyddio’r chwe galluogwr system fframwaith cysyniadol model QURE (Rickinson et al., 2023) fel strwythur.
